Taze Süt: Günlük süt uygun şartlarda muhafaza edilmez ise tazeliğini kaybeder, üreticiler süte az miktarda karbonat karıştırarak sütteki bu bozulmayı ört bas edebilir.

Süt Tozu: Süt tozu ismiyle satılan ürünler mutlak çoğunlukta sütün kurutulması ile elde edilen ürünler olmalı ve normalde pahalı, maliyetli bir ürün. 1 kg süt tozu yaklaşık 12-15 kg sütün fiyatına eşit olması gerekir. Süt tozu ismiyle aldığınız ürünlerin etiket ve içerik bilgilerini mutlaka kontrol edin. Genellikle süt tozu diye satılan ürünler peynir altı suyu tozundan imal edilmekte.

Peynir altı suyu tozu: Piyasada satılan hemen hemen tüm süt tozu türevleri peynir altı suyu tozundan imal edilmekte. Peynir altı suyu tozu süt tozuna oranla daha ucuz ve kolay elde edilebilen bir ürün. Bazı işletmeler peynir altı suyu tozunun da maliyetini düşürmek, kârlarını arttırmak için peynir altı suyu tozuna tebeşir tozu, kireç ve renk ağartıcı gıda katkı maddeleri ilave ederek satmakta.

Yoğurt: Yoğurt daha kıvamlı, sert olması için yapım aşamasında süte un, nişasta, jelatin, pektin gibi maddeler ilave edilmekte. Kullanılan jelatin hayvansal kaynaklı bir jelatin ise domuzdan elde edilmiş olma ihtimali de bulunmakta. Kaymaklı yoğurt yapımında yağlı süt kullanılması gerekirken bazı üreticiler yağı çekilmiş süt kullanmakta ve yoğurdun kaymaklı olması için süt üzerine kağıt peçete konularak sütte bulunan az miktarda yağın peçete üzerinde toplanarak kaymak izlenimi verilmeye çalışılmakta. Yoğurt imalatında zaman zaman zayıf sütlerin kullanılması gerektiği durumlarda sütten yoğurt üretebilmek için süt tozu ya da peynir altı suyu tozu ilave edilmesi olağan bir imalat basamağıdır. Bir işletmenin imalatını sürekli olarak böyle yapıyor olması ise tağşiş yaptığı anlamına gelir.

Beyaz Peynir: Kültürlü beyaz peynir normal şartlarda zayıf sütlerden yapılması gerekirken, bazı işletmeler tarafından klasik peynir yapımından sonra elde edilen peynir altı suyunun kaynatılması ve bu suya nişasta, un, kireç gibi maddelerin ilave edilmesi ile yapılmakta. Normal şartlarda peynir altı suyundan lor peyniri yapılması gerekirken kültürlü peynir yapılmaktadır. Klasik beyaz peynirin kg fiyatı 9 kg sütün fiyatından ucuz ise bu peynirde büyük olasılıkla tağşiş yapılmış demektir çünkü normal maliyetin altındadır. Özellikle kültürlü beyaz peynir alırken önce tadına bakın, tadında anormal bir ekşilik varsa bu peyniri almayın. Bu anormal ekşi tat peynirde tağşiş yapılmış olduğu anlamına geleceği gibi bakteriler tarafından bozulmuş anlamına da gelebilir.

Kaşar Peyniri: Yapılan hilelerin başında son kullanma tarihi geçen, satış noktalarından iade toplanan kaşar peynirlerinin eritilerek tekrar kaşar peyniri içerisine katılmasıdır. Kaşar peynirinde yapılan bir diğer hile taze kaşar peynirlerinin içerisine patates püresi konulması. Kaşar peynirinin kg fiyatı 13 kg sütün fiyatından ucuz ise bu kaşar peynirinde büyük olasılıkla tağşiş yapılmış demektir.

Krem Peyniri: Krem peynirde, son kullanma tarihi geçmiş ve satış noktalarından iade toplanmış kaşar peynirleri, bozulmuş, küflenmiş kaşar peynirleri yüksek ısı, nitrit ve nitrat tuzları yardımıyla eritilerek tağşiş yapılmakta.

Tereyağı: Süt kreması yerine margarin ve farklı sıvı yağların (ayçiçeği yağı, mısır özü yağı, palm yağı, hayvansal kaynaklı diğer yağlar vb.) tereyağı yapımında kullanılması başlıca tağşişlerden. Maliyetleri düşürmek için tereyağı imalatı sırasında süt kremasına bazı bitkisel ve hayvansal yağlar ilave edilir. Tağşiş yapılmış tereyağı ile yapılmamış olan tereyağında ki en büyük fark ürünün sertliği, gerçek tereyağı tağşiş yapılan ürünlere göre daha sert olur. Tereyağında yapılan bir diğer tağşiş ise gıda boyası ilavesidir. Tağşiş yapılarak üretilen tereyağlarının gerçek tereyağı gibi görünmesi için sarı renkli gıda boyası ilave edilir.

Gıda Muhendisi

Osman Işık