Bugun...


Haluk Saran

facebook-paylas
Mimarlık Sanatın Bir Dalı mıdır?
Tarih: 25-08-2024 16:34:00 Güncelleme: 25-08-2024 16:34:00


Epey bir süre önceydi. Ulusal yayın yapan bir TV kanalında program yapımcısı olarak çalışan aile dostumuz Sanat Tarihçisi Ebru Çanak, sanat üzerine yaptığımız bir sohbet sırasında yaşadığı ilginç bir olayı anlattı. Kendi ağzından aynen aktarıyorum:

Ulusal yayın yapan bir TV kanalında, “Bir Dünya Sanat” isimli programıma konuk olan bir üniversitenin Mimarlık Bölümü öğretim üyesi hanımefendi, “Mimarlık da sanattan beslenir” söylemim üzerine son derece üstenci ve küstah bir tavırla “Hayır, buna asla katılmıyorum. Mimarlığın sanatla ilgisi yok. Bambaşka bir bilim dalı. Kesinlikle bu söyleme karşıyım” diyerek müdahale etmişti. Bu konuşma, yayın öncesi çay kahve faslı esnasında gerçekleşti. Peki, bu mimar akademisyen hanım, sanat ile mimarlık yan yana gelemez diyerek karşı çıktığı ve ismi “Bir Dünya Sanat” olan, program sunucusunun da Sanat Tarihçisi olduğu bir programa neden katılma gereği duydu? Aslında yapılması gereken; “Madem öyle, biz size çay kahve ikram edip, uğurlayalım çünkü biz programlarımızda sanat konuşuyoruz” diyerek kibarca yolcu etmekti ama fazla nezaketten sineye çektik...

 

Ebru’nun anlattığı bu olay beni önce ürpertti, sonra da büyük bir şaşkınlığa itti. Öyle ağzım açık donmuş kalmışım. O zamandan beri bu konuda bir yazı yazmayı düşünüyordum ve işte o yazı karşınızda.

 

Soru biçiminde verdiğim yazı başlığına "Evet" diyen dostlar, haklılar; EVET, mimarlık da sanatın bir dalıdır. Bu konuyu birkaç mimar arkadaşıma da doğrulattım. Ayrıca Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi'nde Fotoğrafçılık ve Kameramanlık eğitimi alırken, mimarlığın da sanatın bir dalı olduğunu öğrendiğim için bundan çok emindim. 

Haydi, konuyu birlikte irdeleyelim:

 

Giriş

Mimarlık, insanlık tarihinin en eski ve en önemli disiplinlerinden biridir. Hem estetik hem de işlevsellik açısından büyük önem taşıyan mimarlık, yapıların tasarımı ve inşası ile ilgilenen bir disiplindir. Peki, mimarlık gerçekten bir sanat dalı mıdır? Bu makalede, mimarlığın sanatsal yönlerini ve neden sanatın bir dalı olarak kabul edildiğini irdeledim. Ayrıca, Türklerin mimarlık tarihine ve bu alandaki en büyük isimlerden biri olan Mimar Sinan’a da değindim

 

Sanatsal Yönleri

Mimarlık estetik değerler ve yaratıcı süreçler içerir. Bir bina veya yapı tasarlarken, mimarlar sadece işlevselliği değil, aynı zamanda estetik güzelliği de göz önünde bulundururlar. Bu, mimarlığın sanatsal yönünü ortaya koyar. Örneğin, ünlü mimar Antoni Gaudí’nin eserleri, sanatsal ve estetik açıdan büyük beğeni toplar. Gaudí’nin eserleri, mimarlığın sadece bir mühendislik disiplini olmadığını, aynı zamanda bir sanat formu olduğunu gösterir.

 

Tarihsel Perspektif

Tarih boyunca, mimarlık ve sanat iç içe geçmiştir. Antik Yunan ve Roma dönemlerinde, mimarlık eserleri aynı zamanda sanat eserleri olarak kabul edilirdi Bergama Zeus Sunağı ve Kolezyum gibi yapılar, hem mühendislik harikaları hem de sanatsal başyapıtlar olarak görülür. Rönesans döneminde ise mimarlık, sanatın en önemli dallarından biri olarak kabul edildi. Michelangelo ve Leonardo da Vinci gibi sanatçılar, aynı zamanda mimar olarak da tanınırdı. Aynı dönemlerde Anadoluda inşa edilen camiler, medreseler, çeşmeler gibi yapılar da bizim kültürümüzü temsil eden mimari yansımalardır.

 


 

Modern Mimarlık ve Sanat

Günümüzde de mimarlık, sanatın bir dalı olarak kabul edilmeye devam etmektedir. Modern mimarlar, estetik ve işlevselliği birleştirerek yenilikçi ve yaratıcı yapılar tasarlamaktadır. Frank Gehry’nin Guggenheim Müzesi veya Zaha Hadid’in dinamik ve akıcı formları, mimarlığın sanatsal yönünü vurgular. Bu yapılar, sadece işlevsel değil, aynı zamanda görsel olarak da etkileyicidir.

 
 

Türklerin Tarihinde Mimarlık

Türklerin tarihinde mimarlık, kültürel ve sanatsal mirasın önemli bir parçasıdır. Osmanlı İmparatorluğu döneminde mimarlık, büyük bir gelişim göstermiş ve dünya çapında tanınan eserler ortaya çıkmıştır. Osmanlı mimarisi, İslam mimarisi ile Türk geleneksel mimarisinin birleşimi olarak ortaya çıkmıştır. Camiler, medreseler, köprüler, hamamlar ve saraylar gibi birçok yapı, Osmanlı mimarlığının örnekleridir. Bu yapılar, estetik ve işlevselliği bir araya getirerek dönemin mimarlık anlayışını yansıtır.

 

Türk Tarihinde Önemli Mimarlar

Türk tarihinde önemli mimarlar arasında birçok isim bulunmaktadır. İşte onlardan küçük bir liste:

  • Mimar Sinan (1489-1588): Kanuni Sultan Süleyman, II. Selim ve III. Murad dönemlerinde başmimar olarak görev yapmış olan ve Osmanlı İmparatorluğu’nun en ünlü mimarı.

  • Mimar Kemaleddin (1870-1927): Ankara Palas, Gazi Eğitim Enstitüsü ve İstanbul Üniversitesi Merkez Binası gibi yapılarıyla tanınan, Türk mimarlığının önemli isimlerinden biridir.

  • Vedat Tek (1873-1942): Türkiye’nin ilk modern mimarlarından biri; İstanbul’daki Büyük Postane ve Ankara’daki Türkiye Cumhuriyeti Ziraat Bankası Genel Müdürlüğü binası gibi önemli yapıları tasarlamıştır.

  • Sedad Hakkı Eldem (1908-1988): Modern Türk mimarlığının önde gelen isimlerinden biri, İstanbul’daki Atatürk Kitaplığı ve Taşlık Gazinosu gibi yapılarıyla tanınmıştır.

  • Turgut Cansever (1921-2009): Bodrum’daki Ertegün Evi ve İstanbul’daki Türk Tarih Kurumu binası gibi yapılarıyla tanınan, Türk mimarlığının önemli isimlerinden biridir.

Bu mimarlar, Türk mimarlık tarihine önemli katkılarda bulunmuş ve eserleriyle hem Türkiye’de hem de dünya çapında tanınmışlardır.

 

Mimar Sinan’ın Hayatı, Eserleri ve Mirası

Mimar Sinan, 1489 yılında Kayseri’nin Ağırnas köyünde doğmuştur. Osmanlı İmparatorluğu’nun en ünlü mimarlarından biri olarak kabul edilen Sinan, Kanuni Sultan Süleyman, II. Selim ve III. Murad dönemlerinde başmimar olarak görev yapmıştır. Sinan, devşirme sistemi ile Osmanlı hizmetine girmiş ve Yeniçeri Ocağı’nda eğitim almıştır.

Kariyeri boyunca birçok önemli eser inşa eden Mimar Sinan’ın en bilinen yapıları arasında Süleymaniye Camii, Selimiye Camii ve Şehzade Camii bulunmaktadır. Süleymaniye Camii, İstanbul’un siluetine katkıda bulunan önemli bir yapı olup, Sinan’ın “kalfalık eseri” olarak bilinir. Selimiye Camii ise Edirne’de yer almakta olup, Sinan’ın “ustalık eseri” olarak kabul edilir. Bu yapılar, sadece dini ibadet yerleri değil, aynı zamanda mimarlık ve mühendislik harikalarıdır.

Mimar Sinan, Osmanlı mimarlığının altın çağını temsil eder. Geride bıraktığı eserler, estetik ve teknik mükemmelliği ile dikkat çeker. Sinan’ın mimari ilkeleri ve yenilikçi tasarımları, sonraki nesiller için ilham kaynağı olmuştur. Toplamda 364 eser inşa eden Sinan, Türk mimarlık tarihinin en büyük isimlerinden biri olarak anılmaktadır.


 

Sonuç

Sonuç olarak, mimarlık hem estetik hem de işlevsellik açısından, bir başka deyişle teknik ile sanatın el ele verdiği büyük önem taşıyan bir disiplindir. Tarih boyunca ve günümüzde, mimarlık eserleri sanatsal değerler taşımış ve sanatın bir dalı olarak kabul edilmiştir. Türklerin tarihinde mimarlık, kültürel ve sanatsal mirasın önemli bir parçasıdır ve Mimar Sinan, bu mirasın en önemli temsilcilerinden biridir. Onun eserleri, sadece Osmanlı İmparatorluğu’nun değil, dünya mimarlık tarihinin de önemli bir parçasıdır. Mimar Sinan’ın mirası, günümüzde de yaşamaya devam etmektedir.

 

Bu yazıma vesile olan Akademisyen Hanım’a teşekkür eder, kulaklarını çınlatırım. Hanımefendi, Mimarlık Fakültesinde eğitimci olarak çalışıyor, fakat mesleğini sanat gibi ruha hitap eden ve güzellikler yaratan bir değere layık görmüyor. Sanatı aşağılık bir şey gibi mi görüyor, yoksa mesleğini her şeyin üstünde tutarak sanatı mı küçük görüyor, bilemiyorum. Oysa ben her mesleğin bir sanatsal yanı olduğuna, kendi mesleğimin de bir sanat olduğuna inanıyor ve bununla gurur duyuyorum. Öyle ya, pek çok meslektaşım farkında olmasa da, Elektronik Mühendisliği de bir sanattır. Nasıl mı? Bu da bir başka yazımın konusu olsun izninizle.

 

Sağlıcakla Kalın.

Kaynaklar:

  • Şekil 1: Wikipedi - Bergama Zeus Sunağı

  • Şekil 2: Wikipedi - Guggenheim Müzesi (Bilbao)

  • Şekil 3: Türkiye Kültür Portalı - Selimiye Camii – Fotoğraf: Umut ÖZDEMİR  (2013)

  • Wikipedi - Mimar Sinan 

  • Wikipedi - Türk Mimarlar Listesi

 




FACEBOOK YORUM
Yorum

YAZARIN DİĞER YAZILARI

Bizi Takip Edin :
Facebook Twitter Google Youtube RSS
HAVA DURUMU
YAZARLAR
ÇOK OKUNAN HABERLER
PUAN DURUMU
Takım O G M B A Y P AV
1 Galatasaray 38 33 2 3 92 26 102 +66
2 Fenerbahçe 38 31 1 6 99 31 99 +68
3 Trabzonspor 38 21 13 4 69 50 67 +19
4 Başakşehir FK 38 18 13 7 57 43 61 +14
5 Kasımpaşa 38 16 14 8 62 65 56 -3
6 Beşiktaş 38 16 14 8 52 47 56 +5
7 Sivasspor 38 14 12 12 47 54 54 -7
8 Alanyaspor 38 12 10 16 53 50 52 +3
9 Çaykur Rizespor 38 14 16 8 48 58 50 -10
10 Antalyaspor 38 12 13 13 44 49 49 -5
11 Gaziantep FK 38 12 18 8 50 57 44 -7
12 Adana Demirspor 38 10 14 14 54 61 44 -7
13 Samsunspor 38 11 17 10 42 52 43 -10
14 Kayserispor 38 11 15 12 44 57 42 -13
15 Hatayspor 38 9 15 14 45 52 41 -7
16 Konyaspor 38 9 15 14 40 53 41 -13
17 MKE Ankaragücü 38 8 14 16 46 52 40 -6
18 Fatih Karagümrük 38 10 18 10 49 52 40 -3
19 Pendikspor 38 9 19 10 42 73 37 -31
20 İstanbulspor 38 4 27 7 27 80 16 -53
Takım O G M B A Y P AV
1 Eyüpspor 34 24 7 3 77 31 75 +46
2 Göztepe 34 21 6 7 60 20 70 +40
3 Sakaryaspor 34 17 8 9 50 35 60 +15
4 Bodrumspor 34 15 7 12 43 22 57 +21
5 Çorum FK 34 16 10 8 55 36 56 +19
6 Kocaelispor 34 16 11 7 48 41 55 +7
7 Boluspor 34 15 11 8 33 35 53 -2
8 Gençlerbirliği 34 13 9 12 39 33 51 +6
9 Bandırmaspor 34 13 10 11 49 32 50 +17
10 Erzurumspor FK 34 12 11 11 30 34 44 -4
11 Ümraniyespor 34 12 15 7 40 47 43 -7
12 Manisa FK 34 9 12 13 40 40 40 0
13 Keçiörengücü 34 10 14 10 34 43 40 -9
14 Adanaspor 34 11 17 6 28 45 39 -17
15 Şanlıurfaspor 34 9 14 11 32 37 38 -5
16 Tuzlaspor 34 9 14 11 35 47 38 -12
17 Altay 34 5 25 4 16 76 10 -60
18 Giresunspor 34 2 28 4 16 71 7 -55
Takım O G M B A Y P AV
1 Esenler Erokspor 36 26 5 5 83 29 83 +54
2 Van Spor FK 36 24 6 6 63 37 75 +26
3 Bucaspor 1928 36 21 5 10 54 25 73 +29
4 1461 Trabzon FK 36 21 6 9 71 39 72 +32
5 Ankaraspor 36 15 8 13 45 35 58 +10
6 Yeni Mersin İdman Yurdu 36 16 10 10 50 36 58 +14
7 Beyoğlu Yeniçarşıspor 36 15 14 7 47 38 52 +9
8 Karacabey Belediye Spor 36 13 11 12 43 37 51 +6
9 Ankara Demirspor 36 15 16 5 43 46 50 -3
10 Diyarbekir Spor 36 12 15 9 39 41 45 -2
11 Kırklarelispor 36 11 14 11 33 41 44 -8
12 Altınordu 36 10 13 13 45 39 43 +6
13 Hes İlaç Afyonspor 36 10 14 12 25 38 42 -13
14 Serik Belediyespor 36 10 16 10 29 45 40 -16
15 Nazilli Belediyespor 36 11 16 9 38 57 39 -19
16 Zonguldak Kömürspor 36 11 17 8 41 57 38 -16
17 Kırşehir Futbol SK 36 5 23 8 38 76 23 -38
18 Bursaspor 36 6 22 8 28 64 23 -36
19 Adıyaman FK 36 4 25 7 28 63 19 -35
Takım O G M B A Y P AV
1 Kepezspor FAŞ 28 22 2 4 67 18 70 +49
2 Aliağa Futbol A.Ş. 28 19 0 9 60 18 66 +42
3 Ayvalıkgücü Belediyespor 28 15 6 7 40 25 52 +15
4 52 Orduspor FK 28 14 7 7 40 28 49 +12
5 İnegöl Kafkas GK 28 13 7 8 37 30 47 +7
6 Edirnespor 28 13 10 5 45 28 44 +17
7 Mardin 1969 Spor 28 12 11 5 40 34 41 +6
8 K.Çekmece Sinopspor 28 10 10 8 41 31 38 +10
9 Karabük İdmanyurdu Spor 28 10 13 5 27 44 35 -17
10 Artvin Hopaspor 28 9 12 7 33 29 34 +4
11 Talasgücü Belediyespor 28 10 14 4 34 45 34 -11
12 Kırıkkalegücü FK 28 8 15 5 31 42 29 -11
13 Gümüşhanespor 28 4 14 10 25 49 22 -24
14 Malatya Arguvanspor 28 3 21 4 21 57 13 -36
15 Tarsus İdman Yurdu 28 2 22 4 20 83 10 -63
Tarih Ev Sahibi Sonuç Konuk Takım
Tarih Ev Sahibi Sonuç Konuk Takım
 11/05/2024 Kocaelispor 0 - 2 Sakaryaspor
 11/05/2024 Erzurumspor FK 0 - 4 Eyüpspor
 11/05/2024 Boluspor 2 - 1 Çorum FK
 11/05/2024 Göztepe 1 - 1 Bodrum FK
 11/05/2024 Adanaspor 1 - 0 Bandırmaspor
 11/05/2024 Tuzlaspor 1 - 1 Gençlerbirliği
 11/05/2024 Şanlıurfaspor 2 - 0 Manisa FK
 10/05/2024 Giresunspor 1 - 2 Ümraniyespor
 10/05/2024 Keçiörengücü 1 - 1 Altay
Tarih Ev Sahibi Sonuç Konuk Takım
Tarih Ev Sahibi Sonuç Konuk Takım
 27/04/2024 Malatya Arguvanspor 3 - 4 Talasgücü Belediyespor
 27/04/2024 Gümüşhanespor 2 - 4 Kepezspor FAŞ
 27/04/2024 Artvin Hopaspor 0 - 1 52 Orduspor FK
 27/04/2024 Mardin 1969 Spor 4 - 2 İnegöl Kafkas GK
 27/04/2024 Tarsus İdman Yurdu 1 - 1 Karabük İdmanyurdu Spor
 27/04/2024 Ayvalıkgücü Belediyespor 1 - 0 Edirnespor
 27/04/2024 Aliağa Futbol A.Ş. 6 - 3 Kırıkkalegücü FK
SON YORUMLANANLAR
HABER ARŞİVİ
resmi ilanlar

Web sitemize nasıl ulaştınız?


NAMAZ VAKİTLERİ
GÜNLÜK BURÇ
nöbetçi eczaneler
HABER ARA
YUKARI